Dung sai vị trí gồm có ba dạng: Dung sai vị trí - Position Tolerance, Dung sai độ đối xứng - Symmetry Tolerance, Dung sai Độ đồng tâm - Concentricity Tolerance. Độ đồng tâm và độ đối xứng được sử dụng để kiểm soát khoảng cách tâm của các yếu tố tính năng. Dung sai vị trí được sử dụng để kiểm soát độ đồng trục của các tính năng, khoảng các tâm giữa các tính năng, và vị trí của các tính năng trong một nhóm. Dung sai vị trí, độ đồng tâm và độ đối xứng phải liên kết với mặt chuẩn. MMC hoặc LMC có thể được áp dụng cho tính năng của kích thước.
Độ đối xứng - Symmetry:
Dung sai độ đối xứng kiểm soát các điểm trung bình của một tính năng của kích thước. Dung sai độ đối xứng được áp dụng cho các tính năng không phải là dạng tròn xoay. Dung sai độ đối xứng là một dung sai hình học 3 chiều. Nó kiểm soát mức độ sai lệch của các điểm trung bình nằm giữa hai tính năng so với trục hoặc mặt phẳng trung tâm. Dung sai này cũng tương tự như độ đồng tâm và việc xác nhận dung sai đối xứng cũng khó khăn và tốn thời gian. Các kỹ sư, nhà thiết kế, nhà chế tạo khuyến nghị nên dùng dung sai vị trí, độ song song và độ thẳng để thay cho dung sai độ đối xứng. Chuẩn được sử dụng cho dung sai độ đối xứng gần giống với độ đồng tâm, ngoại trừ việc nó kiểm soát dạng hình chữ nhật và bao gồm hai mặt phẳng ảo, khá giống với độ song song.
Nhìn vào hình trên, Mặt phẳng trung bình của rãnh sẽ nằm giữa hai mặt phẳng song song cách nhau 0.004 inch và được đặt đối xứng qua mặt phẳng trung bình của mặt chuẩn A. Hai mặt phẳng này phải được bố trí cách đều mặt phẳng trung bình của mặt chuẩn A. Độ đối xứng của chi tiết phải nằm trong giới hạn dung sai đã được chỉ định. Vùng dung sai này được giới hạn bằng hai mặt phẳng song song có khoảng cách nhất định và được bố trí đối xứng nhau qua mặt phẳng trung bình của trục chuẩn hoặc mặt phẳng chuẩn.
Dung sai vị trí - Positional:
Dung sai vị trí là một dugn sai hình học 3 chiều. Nó kiểm soát độ sai lệch vị trí cho phép của một tính năng so với vị trí đúng. Dung sai vị trí hầu như được sử dụng nhiều hơn so với các kiểm soát hình học khác. Dung sai vị trí được sử dụng để định vị các tính năng của kích thước tính từ mặt phẳng chuẩn như là lỗ hoặc rãnh then và được dùng để định vị độ đồng tâm của tính năng so với trục chuẩn. Một dung sai vị trí là tổng hợp các biến động vị trí cho phép của một tính năng so với vị trí thực của nó. Dung sai vị trí cho các hình trụ tính năng, vùng dung sai vị trí điển hình là một hình trụ mà trục của hình trụ tính năng phải nằm trong đó. Các dung sai vị trí cho các tính năng khác, mặt phẳng trung tâm của các tính năng này phải cố định trong không gian giữa hai mặt phẳng song song. Dung sai này xác định một vùng mà trục, tâm hoặc mặt phẳng trung tâm của một tính năng của kích thước có thể biến thiên trong đó. Quan niệm đó ở đây là: có một vị trí chính xác hoặc một vị trí thực mà tính năng sẽ có nếu nó được tạo ra một cách hoàn hảo. Tuy nhiên, vì không có gì là hoàn hảo nên sẽ có một vùng dung sai cho phép lệch khỏi sự hoàn hảo. Vị trí chính xác của tính năng được xác định bằng các kích thước cơ bản.Các mặt chuẩn bắt buộc phải có. Vị trí thực/đúng của một tính năng của kích thước được xác định bằng kích thước cơ bản, nó được thể hiện ở trong khung và được thiết lập từ các mặt phẳng chuẩn hoặc trục chuẩn. Khi điều kiện điều chỉnh vật liệu được chỉ định, một điều kiện đường biên danh nghĩa thực tế được thiết lập. Nó được định vị ở vị trí thực và có thể không bị xâm phạm bởi một bề mặt hoặc các bề mặt của tính năng được xem xét. Kích thước của nó được xác định bằng cách thêm hoặc bớt phụ thuộc vào tính năng này là kích thước ngoài hay là kích thước trong và phụ thuộc vào điều kiện vật liệu được chỉ định. MMC và LMC có thể được áp dụng cho tính năng của kích thước.
Độ đồng tâm - Concentricity:
Vùng dung sai độ đồng tâm kiểm soát các điểm trung bình của một tính năng của kích thước. Dung sai độ đồng tâm là một điều kiện mà trong đó các trục của tất cả các yếu tố mặt cắt ngang của các bề mặt tròn xoay tính năng được đưa về một trục chuẩn chung. Dung sai độ đồng tâm chỉ định một vùng dung sai hình trụ mà trục của nó trùng với trục chuẩn và các trục của tất cả các mặt cắt ngang tính năng bị kiểm soát phải nằm trong nó. Vùng dung sai này được đặt trùng với trục chuẩn để kiểm tra độ đồng tâm. Độ đồng tâm yêu cầu cần phải có điểm trung bình của tính năng được kiểm soát, bỏ qua kích thước của chi tiết và phải nằm trong vùng dung sai kích thước đã quy định.
Nguồn: Coban Engineering